ตักบาตรเทโว ในวันออกพรรษา ที่วัดสังกัสรัตนคีรี อุทัยธานี 2563

เที่ยวอุทัยธานี ตักบาตรเทโว เริ่มต้นด้วยเป็นการท่องเที่ยวแบบเร่งด่วนแบบไม่ได้มีการจัดการวางแผนก่อนเริ่มต้นเดินทางมากมาย แบบนึกขึ้นมาได้ก็รู้ว่าเป็นวันเสาร์พอดี ที่ตรงกับวันออกพรรษาก็จะมีกิจกรรมทางศาสนาตามสถานที่ต่างๆ มากมายและอีกที่ที่เราสนใจอยู่นั้นคือ อุทัยธานี กับงานตักบาตรเทโว จะไปให้ทันกิจกรรมได้นั้น มี 2 ทางเลือกคือเดินทางไปก่อน หาที่พัก หรือจะเดินทางแต่เช้าตรู่ เพราะระยะทางไม่ได้ไกลมาก เพียง 220 กิโลเมตร แต่เราเลือกที่จะไปก่อน ใช้ช่วงบ่ายของวันศุกร์หาที่พักค้างคืน เช้าก็ค่อยไปตักบาตร

เป็นว่าเราเลือกที่จะเดินทางไปก่อน 1 วัน พร้อมรู้มาว่ามีงาน แสง สี เสียง แสดงให้ดูด้วย นานๆ ทีได้เที่ยวงานประจำจังหวัด เพราะห่างหายไปนาน เริ่มเดินทางในช่วงบ่ายวันตามทางที่ว่างเปล่าในวันที่คนยังไม่ได้เริ่มเที่ยวกันมา ตามปั๊มน้ำมัน คนยังไม่มาก ไม่ต้องแย่งกินแย่งใช้ห้องน้ำมากมาย ถึงแม้ว่าที่ตั้งของจังหวัดอุทัยธานีจะไม่ได้อยู่บนเส้นทางของถนนสายหลัก หรือถนนสายเอเซียที่มุ่งหน้าสู่ภาคเหนือ ก็ไม่ได้เป็นอุปสรรค์อะไร ที่จะทำให้เราจะไม่ต้องแวะมาเที่ยว

เดินทางถึงที่พัก เก็บข้าวของ ก็เริ่มหิว แวะทานอาหารแถวที่พัก นั่งริบน้ำยามเย็น เห็นวิวจนลืมไปว่าที่ตัวเมืองมีงานแสง สี เสียง นั่งทานไปเพลินๆ อาหารอร่อยจริง ราคาไม่แพงเหมือนในกรุงที่เราอยู่ นี่ละที่ต้องการกับที่มีชื่อว่า “ร้านป้าสำราญ” ความอร่อยดูได้จากจำนวนรถตู้ท่องเที่ยวที่มาจองเต็มพื้นที่ มีที่นั่งริมน้ำ อย่าลืมดูแลตัวเองด้วย เพราะยุงดุเอาเรื่องหายากันยุงพกติดตัวไปด้วย หากไม่มีติดตัวไป ถามทางร้านได้  ท้องเริ่มอิ่ม ได้สติ เข้าตัวเมืองดูงานดีกว่า

การแสดง แสง-สี-เสียง ที่ อุทัยธานี

ได้เวลาแวะเข้าในตัวเมืองสักหน่อย อร่อยจนลืมโดยงานแสง สี เสียงนั้นจัดขึ้นในบริเวณวัดสังกัสรัตนคีรี แต่เวลาเรามองดูตามป้ายจราจรที่แสดงบอกทางจะเขียนว่าวัดสังกัส เท่านั้นให้เข้าใจว่าคือวัดเดียวกันนะ มีสถานที่จอดรถพอเพียง แต่นะครับ พื้นที่เหล่านั้นเปียกไปด้วยฝน จอดรถได้แต่เดินลงจากรถไม่ได้ ก็ต้องวนอยู่สักพัก ได้ทีก็เริ่มเข้าไปในตัวงาน ที่ถูกแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือส่วนเวทีการแสดง และมีตลาดนัดแบบเบาๆ ที่มีของกินของใช้มาขาย ในราคาไม่แรง ให้กินชิมกับอาหาร ขนมมากมาย เราไปถึงช่วงท้ายชองการแสดง ก็พอได้เก็บบรรยากาศมาให้ชมพองาน สำหรับคนที่อยากลงถ่ายภาพกลางคืน ก็ต้องปรับกล้องตัวเองให้พร้อมด้วยนะ อุปกรณ์พร้อมก็เริ่มถ่าย และอย่าลืมว่าทำตัวเป็นทั้งนักท่องเที่ยว และเป็นช่สงภาพไปในตัว ช่างมีจะมีอภิสิทธิ์อยู่อย่าง คือเราสามารถพูดคุยกับตัวแบบของเราได้ ให้เขายิ้ม ชวนคุุย ให้ตัวแบบรู้สึกสบายใจ เราจะได้ภาพที่ดูมีความสุขมากยิ่งขึ้น

เมื่อสนุกจากงานแสง สีเสียงแล้ว รู้มาว่าเราสามารถขึ้นไปด้านบนก็ได้ และจากด้านบนนั้นจะทำให้เราสามารถเห็นวิวตัวเมืองอุทุยธานีได้จากมุมสูง จะรออะไรละครับ รู้อยู่แล้วว่าเราต้องขึ้นรถนะครับ ให้เดินขึ้นในตอนนี้คงไม่ได้ สู่ยอดเขาสะแกกรัง ด้านบน กับวิวยามค่ำคืนที่มีให้เลือกถ่ายภาพมากมาย

ประวัติตักบาตรเทโว

รับอรุณรุ่งวันใหม่จากมุมที่พักริมน้ำ เช้านี้เราตื่นตั้งแต่เวลา 6 โมงเช้า เพราะตัวเตรียมตัว ไปหาซื้อของสำหรับตักยาตรในครั้งนี้ ก่อนจะไปต่อมาเล่าประวัติของการตักบาตรเทโวหันสักหน่อยนะ

ตักบาตรเทโว หมายถึงการทำบุญตักบาตร ปรารภเหตุที่พระพุทธเจ้าเสด็จลงจากเทวโลก ในวันมหาปวารณา (วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11) เทโวโรหณะ แปลว่า การเสด็จลงจากเทวโลก (ของพระพุทธเจ้า) เป็นเหตุการณ์ตอนหนึ่งของพระพุทธเจ้า คือในพรรษาที่ 7 ได้เสด็จขึ้นไปจำพรรษาบนเทวโลกคือบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์เพื่อแสดงธรรมโปรดพุทธมารดา ครั้นถึงวันมหาปวารณา เสด็จลงจากเทวโลกในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 ตำนานเล่าว่า พระอินทร์ทรงนิมิตบันได 3 อย่างถวาย คือ บันไดทอง บันไดแก้วมณี บันไดเงิน หัวบันไดพาดอยู่ที่ยอดเขาสิเนรุ เชิงบันไดอยู่ที่ประตูเมืองสังกัสสนคร เวลาเสด็จลงทรงใช้บันไดแก้วมณี เหล่าเทวดาลงทางบันไดทอง เหล่ามหาพรหมลงทางบันไดเงิน เรียกการเสด็จครั้งนั้นว่า เทโวโรหณะ จากเหารณ์ใน พระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมเทศนาแก่ประชาชนอยู่เป็นประจำ ณ นครสาวัตถี จนมีประชาชนจำนวนมากหันมาเลื่อมใสศรัทธาในพระพุทธศาสนา จึงเป็นเหตุทำให้เหล่าเดียรถีย์เสื่อมลง (เดียรถีย์ หมายถึง นักบวชประเภทหนึ่งมีมาก่อนพระพุทธศาสนาและเป็นปฏิปักษ์ต่อพระพุทธศาสนาอย่างยิ่ง มีพุทธบัญญัติว่า หากเดียรถีย์จะมาขอบวชในพระพุทธศาสนาต้องมารับการฝึก เพื่อตรวจสอบว่ามีความเลื่อมใสแน่นอนเสียก่อน เรียกว่า ติตถิยปริวาส) พวกเดียรถีย์เดือดร้อนจึงคิดหาวิธีที่จะทำลายพระพุทธศาสนาโดยการกล่าวร้ายพระพุทธเจ้า สาวก แต่ประชาชนก็ยังเลื่อมใสศรัทธาเหมือนเคย ในที่สุดเดียรถีย์จึงใช้อุบายทำลายพระพุทธศาสนาโดยการใช้พุทธบัญญัติที่ว่า “พระพุทธเจ้าและเหล่าสาวกสิ้นท่าหมดอิทธิฤทธิ์ แล้วงดการแสดง ตรงข้ามกับเหล่าคณาจารย์เดียรถีย์ ซึ่งมีปาฏิหาริย์อบรมมั่นคงเต็มที่และมีความพร้อมที่จะแสดงให้เห็นได้ทุกเมื่อ ถ้าไม่เชื่อก็เชิญพระพุทธเจ้ามาแสดงปาฏิหาริย์แข่งกันก็ย่อมได้ เพื่อพิสูจน์ว่าใครจะเก่งกว่าใคร“

ฝ่ายพระพุทธเจ้าและสาวกก็เงียบเฉย เดียรถีย์จึงกล่าวร้ายหนักอีกว่า “พระพุทธเจ้าไม่มีความสามารถในการแสดงอิทธิฤทธิ์” เมื่อพระพุทธเจ้าทรงทราบจึงคิดใคร่ครวญและตัดสินใจที่จะแสดงปาฏิหาริย์ให้พวกเดียรถีย์ได้ประจักษ์เพื่อไม่ให้พระพุทธศาสนาโดนย่ำยี โดยพระองค์ได้ประกาศว่าจะแสดงยมกปาฏิหาริย์ ในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8 ณ ใต้ต้นมะม่วง เมื่อฝ่ายเดียรถีย์รู้ ความดังนั้นจึงแบ่งพวกให้ไปทำลายต้นมะม่วงทุกต้นในเมืองสาวัตถี อีกพวกก็ช่วยกันสร้างมณฑปเพื่อแสดงปาฏิหาริย์ของตน และประกาศให้ประชาชนมาชมความล้มเหลวของพระพุทธองค์ เมื่อถึงกำหนดก็เกิดพายุใหญ่ทำให้มณฑปของเดียรถีย์พังหมดสิ้นส่วนพระพุทธเจ้ายังมิได้แสดงปาฏิหาริย์แต่อย่างใด

ในวันนั้นเอง คนเฝ้าพระราชอุทยานของพระเจ้าปเสนทิโกศล ชื่อว่า นายคัณฑะ ได้ถวายมะม่วงผลหนึ่งแก่พระพุทธเจ้าเนื่องจากมีความเลื่อมใสศรัทธาในพระพุทธองค์ พระพุทธองค์จึงสั่งให้พระอานนท์นำมะม่วงไปทำน้ำปานะ (ปานะ หมายถึง น้ำ ของสำหรับดื่ม) มาถวายและเอาเมล็ดมะม่วงวางบนดิน เมื่อทรงฉันน้ำปานะเสร็จ ก็ทรงล้างพระหัตถ์โดยให้น้ำรดลงบนเมล็ดมะม่วง ทันใดนั้นเอง ก็กลายเป็นต้นมะม่วงที่งอกเงยขึ้นมาและต้นใหญ่ หลังจากนั้นพระพุทธเจ้าก็แสดงปาฏิหาริย์เนรมิตช่อไฟ ช่อน้ำเนรมิต บุคคลที่เหมือนพระองค์ทุกประการ ทรงแสดงธรรม จงกรม พระพุทธนิมิตให้ประชาชนได้ประจักษ์แก่สายตาจึงเกิดความเลื่อมใสศรัทธาโดยทั่วกัน

วันรุ่งขึ้นเป็นวันเข้าพรรษา พระองค์ประกาศว่าจะไปจำพรรษาที่สวรรค์ชั้นดาวดึงส์เพื่อเทศนาโปรดเทพบุตร อดีตพระนางสิริมหามายา พระพุทธมารดา เพื่อเป็นการสนองพระคุณ ดังนั้นพระองค์จึงได้เทศนาพระอภิธรรมปิฎกโปรดพระพุทธมารดาในช่วงเข้าพรรษา 3 เดือน เมื่อถึงวันออกพรรษาพระพุทธองค์จึงเสด็จกลับสู่โลกมนุษย์ทางประตูเมืองสังกัสสนคร เป็นการลงจากเทวโลก (เทโวโรหณะ) เมื่อพระพุทธเจ้าเสด็จลงมาในวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 11 แล้ว ในวันรุ่งขึ้น (วันแรม 1 ค่ำ เดือน 11) ประชาชนต่างพร้อมใจกันมารับเสด็จและนำอาหารมาเพื่อทำบุญตักบาตรเป็นจำนวนมาก ประชาชนบางพวกอยู่ห่างไม่สามารถที่จะถวายอาหารใส่ลงบาตรได้ จึงนำข้าวสาลีมาปั้นเป็นก้อนแล้วโยนใส่ลงในบาตร จนกลายมาเป็นประเพณีนิยมที่ว่าจะต้องทำข้าวต้มลูกโยนซึ่งเป็นข้าวเหนียวห่อด้วยใบมะพร้าวไว้หางยาวเพื่อไว้ใส่บาตรในวันเทโวโรหณะ

*ข้อมูลจาก wikipedia.org